Interview

Interview met twee hedendaagse dandy’s

Dubbelinterview door: Fenneke Bordewijk

Nick-Verhoeven
Nick Verhoeven

Robert van Raffe en Nick Verhoeven zijn twee uitgesproken mannen van eind twintig die zich onafhankelijk van elkaar tot dandy hebben uitgeroepen, met Oscar Wilde als “Grote Held”.
Ik vond het een fascinerend idee dat twee relatief jonge mannen van nu een gedeelde passie hadden voor een historisch personage als Oscar Wilde, en vroeg me af hoe dat in de huidige tijd vorm krijgt. Nick en Robert hebben zich een dandy stijl aangemeten die verder gaat dan hun kleding stijl. Ze maken hun keuzes op grond van hun dandy- leefstijl en vormen zo een wellicht opvallend historische sub-cultuur. Ik besloot een gesprek aan te gaan met de “heren” en te onderzoeken wat dit dandyisme voor hen doet.

Robert “dandy raffe” van Raffe
Robert van Raffe is afgestudeerd op het begrip dandy aan de kunstacademie te Rotterdam. Hiermee heeft hij de bijnaam “Dandy Raffe” gekregen. Na zijn afstuderen in 2005 debuteerde Robert in Zone5300 met de (geschilderde) strip A conversation piece, een conversatie tussen de historische dandy’s Oscar Wilde en James Abott McNeill Whistler. Later publiceerde Van Raffe hij ook in NRC-Next, Het Algemeen dagblad, The Daily Tiger, Strip blad De Lijn, EISNER, de Swasbeer, EeuwigWeekend en CUTIE-magazine en bracht verschillende boekjes uit in eigen beheer. Zoals Het eiland en Het pak.

Nick Verhoeven
Nick Verhoeven heeft rechten gestudeerd en is zanger bij de Rotterdamse band The Bullfight. Na cum laude te zijn afgestudeerd is hij terecht gekomen bij de overheid, iets waar hij zich verder niet over uit wil laten.
Nick is gefascineerd door muziek (in het bijzonder uit de jaren ’80) en literatuur. Hij imponeert graag de vrouwen met een mooie quote uit een prachtige song of roman en is zelf een verdienstelijke amateur-schrijver. Zo heeft hij een aantal prijzen gewonnen met zijn teksten. Hiermee heeft hij een voor hem zelf belangrijke rondreis door Amerika gefinancierd. Tegenwoordig uit hij zijn schrijf kunsten alleen nog in de muziek:
“When making Music, life is not ambiguous; it is straightforward lovemaking to a sworn enemy. There is no other reason to engage in Music but pure love & desire.”

Interview met twee hedendaagse dandy’s

“Young men want to be faithful, and are not; old men want to be faithless, and cannot . . .”
(The picture of Dorian Gray)

1 ) Wanneer kwam je voor het eerst in aanraking met Oscar Wilde, was je gelijk onder de indruk?
Robert: Op de middelbare school, in het les boek Engelse literatuur stond een fotootje van Oscar Wilde. De lerares vertelde erbij dat hij bekend stond als een dandy. Dat woord fascineerde mij toen al. Zeker nadat ik The Picture of Dorian Gray had gelezen voor mijn lijst. Dat boek is een soort Bijbel. Een citaten bijbel ook. Ik geloof dat de meeste citaten van Oscar Wilde uit de mond van Lord Henry komen, de eigenlijke hoofdpersoon van The Picture of Dorian Gray. De dingen die Oscar Wilde in de salon te berde bracht zijn voor een groot deel in sigarettenrook opgegaan. Ik heb er trouwens verder weinig mee gedaan, met het woord dandy, tot de kunstacademie, toen ben ik me erin gaan verdiepen.

Nick: Zoals welhaast eenieder kwam ik voor het eerst in aanraking met Wilde op de middelbare school, waar ik probeerde tussen drie en vijf uur ’s ochtends nog snel Wilde’s The importance of being Earnest uit te lezen, die de volgende dag schriftelijk werd geëxamineerd. Een dergelijke zure verplichting, hoe leesbaar en lachwekkend ook, is nooit een opwekkende ervaring en mede vanwege het nachtelijke uur waarop ik het toneelstuk consumeerde, hield ik er weinig meer dan slaapgebrek aan over. Ik was dus niet gelijk onder de indruk. Toen ik een jaar geleden The importance of being Earnest door ’t Barre Land gespeeld zag worden (nota bene in het Nederlands), kon ik niet stilzitten van het lachen.

2 ) Welk werk van Oscar Wilde vind je het meest inspirerend? Leg uit.
Robert: The picture of Dorian Gray. Laatst heb ik een essay van hem gelezen, The Soul of Man under Socialism. Grappig om te lezen. Maar het maakte niet zoveel indruk als The Picture of Dorian Gray.

Nick: The picture of Dorian Gray, vooral vanwege de figuur van Lord Henry. Lord Henry verwoordt waarschijnlijk wat Wilde een leven lang heeft opgespaard en is dan ook werkelijk de meest geestige, welbespraakte en onovertroffen personage ooit, zonder ook maar het minste spoor van (valse) melancholie of diepzinnigheid ten beste te geven. Als ik mij uit een bepaalde situatie niet weet te redden of niets weet te zeggen, denk ik aan Lord Henry: wat zou hij hebben gezegd?
Natuurlijk is ook het verhaal op zichzelf mooi, over ijdelheid en de onvermijdelijke corruptie van de ziel. Maar Lord Henry blijft de reden dat ik het verhaal steeds weer lees, en bovendien waar dan ook kan openslaan en direct getroffen wordt.

3 ) Heeft Oscar Wilde invloed op je dagelijkse leven?
Robert: Niet zozeer Oscar Wilde specifiek, maar wel het dandyisme in het algemeen.

Nick: Wilde heeft invloed op mijn dagelijks leven. Ik gebruik zijn uitspraken om mijn conversatie te spijzen, vooral wanneer ik bij een meisje ben die ik leuk vind. Oscar zou eens moeten weten dat zijn frasen ook in het heteroseksuele verkeer gretig aftrek vinden.

4 ) Quote je hem dan wel eens? Zo ja welke quote.
Robert: Ja, wel eens. “Dorian had been poisoned by a book”, “Work is the curse of the drinking class”, “Being natural is simply a pose, and the most irritating pose I know”.

Nick: “Work is the curse of the drinking class”, “I love acting; it is so much more real than life.”, “Sommige mensen komen overal mee weg, anderen nergens mee. Het is niet anders.” etc etc…

5) Waarom is Oscar Wilde jouw held of is held een te groot woord?
Robert: Held is een te groot woord.

Nick: Hij is een held omdat hij zoveel leuke dingen wist te zeggen, bij monde van Lord Henry. En omdat hij zulke mooie zinnen kon maken, en omdat hij zo geestrijk was.

6 ) Past Oscar Wilde nog wel in deze tijd?
Robert: Ik denk het wel. Veel van zijn uitspraken kun je nu nog toepassen. Ik zou niet willen zeggen dat hij zijn tijd ver vooruit was. Maar misschien dat hij nu wel minder zou opvallen. Hij was een decadente fat. Tegenwoordig is iedereen decadent en zijn er veel meer fatten.

Nick: Wilde past in iedere tijd, zolang er gevoel is voor humor en decadentie.

sebastian-horsley
Sebastian Horsley op de catwalk

7 ) Kun jij iemand noemen die een hedendaagse Oscar Wilde is?
Robert: Grappig dat je dat vraagt. Je vroeg net of Oscar Wilde nog in deze tijd paste. Ik denk het type Oscar Wilde wel, de geest van Oscar zeg maar, maar je kunt hem niet in een tijdmachine hierheen halen. Dan zou hij een wandelend anachronisme zijn. Een dandy gaat altijd met zijn tijd mee. Rimbaud zei het al, men moet absoluut modern zijn!
Natuurlijk zijn er nu figuren die er bijlopen als Oscar Wilde, neem bijvoorbeeld Sebastian Horsley. Zijn citaten en kleding doen Wildeiaans aan. Maar mensen als hij maken van het dandyisme een verkleedpartijtje.

Nick: Nee, hoewel ik in de films van Wes Anderson (Regisseur van The darjeeling limited, The royal Tennenbaums) een Wildeiaanse rijkdom meen te zien.

8 ) Wat vind jij typerend voor een dandy?
Robert: Een dandy doet altijd anderen verbaasd staan, zonder ooit zelf verbaasd te zijn. Vrij naar Barbey d’Aurevilly.

Nick: Dat je hem ziet spreken en weet: dat is een dandy. Dat je daar niet over hoeft te twijfelen

9 ) Wat moet iedereen weten over Oscar Wilde?
Robert: Dat hij helemaal geen voorvechter voor homoseksuelen was. Of althans niet bewust. Hij is een holebosymbool tegen wil en dank zou je kunnen zeggen. Zijn (Egyptische) grafsteen op Pere la Chese zit onder de lippenstiftkusjes. Die zijn van zijn “vrouwelijke” fans.
Hij heeft met dat hele proces zijn hand overspeeld. Op de steun van het publiek gerekend, waarmee hij een ambivalente relatie onderhield. Dat liet hem keihard vallen. Omdat hij veroordeeld is, is hij nu een martelaar. Maar als het aan hem lag was hij nooit uit de kast gekomen.

Nick: Dat je met hem kunt praten door stukken conversatie van Lord Henry te lezen en er een flinke borrel bij te drinken.

10 ) Wat maakt Oscar Wilde anders dan met in de media genoemde dandy’s zoals Pim Fortuyn?
Robert: Een dandy bemoeit zich niet met politiek. Fortuyn wordt wel een “politieke dandy” genoemd. Dat is een contradictio in terminis.
Bovendien was Fortuyn veel te boos en te fanatiek voor dandy. Als een dandy al fanatiek is, dan zeker niet met de stem van het volk vertegenwoordigen.
Een ander probleem is, dat als je vandaag de dag bekend bent, je continu in de gaten wordt gehouden. Alles wat je doet wordt opgenomen. Er zo weinig ruimte voor mythevorming.

Nick: Dat weet ik niet. Fortuyn was een echte dandy, maar hij was verbeten wanneer hij schreef en zeer politiek gericht. Hij was niet zo flegmatiek als Oscar. Oscar is geestig en lichtzinnig en intelligent en wijs tegelijk, en ik denk dat het tv-scherm daar over het algemeen te klein voor is.

11 ) Hoe manifesteert een hedendaagse dandy zich?
Robert: Ik ben bang dat dandy’s hedendaagse nauwelijks opvallen. En: op veel verschillende manieren.

Nick: Een hedendaagse dandy manifesteert zich door mensen verbijsterd achter te laten. Hij manifesteert zich door zijn uitwerking.

12 ) Kunnen dandy’s de wereld redden?
Robert: Ze zij waarschijnlijk “too busy doing nothing”.

Nick: Een dandy zou zich verslapen op de dag dat dit nodig zou zijn.